Finansal Psikoloji – Duyguların Kararlar Üzerindeki Etkisi

Beynin büyük bölümü bilinçli düşünmekten çok otomatik süreçlerin etkisi altındadır. Bu nedenle beyinde gerçekleştirilen işlemlerin büyük çoğunluğu düşünerek değil, duyguların etkisi altında gerçekleşir. İnsan beyni evrim süreci içinde hayatını kolaylaştıran “şey”lere yönelmek, zararlı görünenlerden de uzaklaşmak üzere yapılanmıştır. İnsan beyni verdiği tepkileri ve aldığı kararları iki ayrı bölgede işlemden geçirir. Bunlardan birincisi, beynin gelişim açısından daha eski bir bölgesi olan “hisseden beyin”, diğeri ise konuları irdeleyen “düşünen beyin”. Beynin tabanında yer alan eski yapı hızlı, güçlü ancak tepkisel dolayısıyla “düşüncesiz”dir. Buna karşılık daha üstte yer alan irdeleyici düşünen beyin yavaş, zayıf ve kendini “akıllı” sayar.

İnsanlar alım ve yatırım kararlarının mantıklı olduklarına inanırlar. Ancak fiyat fayda ilişkisini değerlendirmede, algı gibi bütünüyle subjektif bir süreç devreye girer. Verilen karar mantık çerçevesinden uzaklaşır. Davranışsal finans insanların karar verirken gösterdikleri sapmaların sistematiğini inceler.

Bu konuşmada; insanların duygularının, mantıklı olduğunu düşündükleri kararlarının üzerindeki etkisi, insan beyninin evrim sürecine dayandırılarak anlatılacak ve sahip olduğumuz ilkel beyinle modern yaşamın güçlükleri üzerinde durulacaktır. Bu programın sonunda ayrıca “paranın ne ölçüde mutluluk satın alabileceği” sorusunun cevabı yapılan araştırmalara dayandırılarak verilecektir. Böylece katılımcılar sayıların her zaman doğruyu söylemediğini görecek ve duyguların kararları üzerindeki etkisini kontrol etme imkanına sahip olacaklardır.