Kobifinans Dergisinde Acar Baltaş

Prof. Dr. Acar Baltaş | 1 Mart 2010 | Dergiler | Yorum yapılmamış

Kendinize Şu An Neyin İyi Olduğunu Sorun
Olumlu ve iyimser düşünmek, her zaman “Polyannacılıkla” özdeşleştirilmiştir. Gerçekte Polyanna’nın felsefesi bu değildir ama öyle kabul edilir. Olumlu düşünmekle gerçekçi olmak arasında bir ilişki vardır. Yani olumlu düşünmek, iyimser olmak demek, tehlike, tehdit ve engelleri görmeyecek bir saflık içinde yaşamak anlamına gelmez. Halk arasında Polyannacılıktan kasıt, tehlike, tehdit ve engelleri görmeyecek saflık içinde olmaktır. Oysa gerçekçi ve olumlu düşüncenin kriterleri vardır.

Kötümserliğin de kriterleri vardır ve genelde kötümser, karamsar olan insanlar, tehlike ve tehditler doğmadan, daha işaretleri gördükleri anda bazı girişimler yaparlar. Kötümserliğin ve karamsarlığın da bazı özellikleri vardır. Öncelikle kötümserlik, küçük bir sorunu, konuyu, kusuru genellemektir. Örneğin bir kağıdın, bir kenarında leke varsa, bu artık işe yaramaz diye düşünürler. İkincisi ve daha önemlisi, çözümün olmadığına inanırlar. Üçüncüsü, bunun bir kader olduğuna ve kendi başlarına geldiği düşüncesinde olan farklı bir kategorileri de vardır.

Oysa yapıcı ve olumlu görüş, bir sorunu sorun olduğu ölçüt içinde görmektir. Yani bir kağıdın bir tarafında kusur varsa, ‘Yalnızca o tarafında kusur var’ diyerek genelleme yaparlar. İkincisi ve en önemlisi de ‘Bununla ne yapabiliriz’ diye bakarlar. ‘Bununla ne yaparız’ diye bakınca, insan kendi yaratıcılığını da kullanacağı, normal koşullarda haberdar ya da farkında olmadığı veya ortada olmayan birçok yaklaşım geliştirebilir. En kötü zaman ve en olumsuz durumda da, daha kötüsünün hiç olamayacağını düşündüğünüz durumda da soracağımız soru, şu anda iyi olan nedir? Şu anda iyi olan ne sorusu, haline şükretmenin karşılığı değildir. Üstelik şükretmenin kötü bir tarafı da yoktur. “Şu anda iyi olan ne?” diye sorduğunuz zaman, onu çözmek için elimizde olan araçlara odaklanıyoruz ve bu noktada harekete geçiyoruz. Dolayısıyla sahip olduğumuz değerlerin, özelliklerin, hangi konuda olursa olsun, bize neler olduğu açısından hatırlatması önemlidir. Çünkü bu bizim gerçeğimizdir. Neye odaklanıyorsak, enerjimizi orada harcıyoruz. Ve enerjimizi nereye koyarsak, hayat orada gelişir.

Dolayısıyla şu anda iyi olan ne sorusu değerli bir sorudur. Tabii ki tehlike, tehdit ve engelleri görmeyecek bir saflık içinde olmak yanlış bir şeydir. Sorunlardan kaçmak, sorunları engellemek, yorganı başına çekmek, ‘Uyayım, uyanayım her şey farklı olsun’ diye düşünmek farklı bir şeydir. Hayatta başarılı olan insanların birkaç tane özelliği var. Bunlardan bir tanesi, bu insanların, değiştiremeyecekleri değil, değiştirebilecekleri şeylere odaklanıyor oluşlarıdır. Dolayısıyla bunları değiştirmek için de girişimde bulunuyorlar.

Bugün, ülke ekonomisindeki kırılganlığımızdan dolayı kötü bir noktada olabiliriz. Ama kurumsal açıdan iyi olanlar var. Neleri değiştirebilirim, neler elde edebilirim? Bunların sorgulamalıyız. Sonunda herkesin gittiği yere gitmek, herkesin yaptığını yapmak bize uzun vadede avantaj sağlamaz. Kaçınılmaz olarak fiyatları düşürerek, rekabet etmeye götüren bir kızıl okyanus doğurur. Buradan mavi okyanusa geçmek gerekir. Mavi okyanusta rekabetin şartlarını kendiniz tamamlarsınız. O yüzden öteden beriye yapılan hataları kaldırmak, çok yapılan bazı şeyleri azaltmak, az olanları çoğaltmak ve bu planları yapmak gerekir. Bunun için toplantılara katılabilir, danışmanlardan destek alabilirsiniz. Kişi kendi ufkunu genişletmek için bazı şeyler yapmalıdır. Çünkü aynı şeyi yapıp farklı sonuçlar alamayız. Ama ne yazık ki bireyler, genellikle aynı şeyleri yapıp farklı sonuçlarla karşılaşmamak konusunda ısrar ediyor. Düşünce sistematiği konusunda önemli katkıları olan meşhur bir sözü vardır: ‘Aynı yerde derin bir kuyu kazmak, ikinci bir kuyu kazmak anlamına gelmez.’ Bazen aynı yerde didinip dururuz. Halbuki aradığımız şey, biraz yanımızda, çok daha yüzeyde. Yani ikinci bir yerde daha sondaj yapmak gerekir.

Sending